Επιχειρηματική αναγέννηση
με νέα επιχειρηματικά μοντέλα
Για πολλές δεκαετίες η πληροφορική αποτελούσε ένα υποστηρικτικό εργαλείο στην διοίκηση και λειτουργία των επιχειρήσεων. Βασική αρμοδιότητα των τμημάτων πληροφορικής ήταν η αυτοματοποίηση των διαδικασιών και η διαχείριση δεδομένων.
Τα τελευταία χρόνια όμως έχουμε εισέλθει στην εποχή του “ψηφιακού επιχειρείν” το οποίο ανατρέπει το επιχειρείν όπως τον γνωρίζουμε μέχρι σήμερα:
- Booking portals έχουν συρρικνώσει τον κλάδο των tour operator
- Τα πόρταλ ηλεκτρονικών αγορών απειλούν τα καταστήματα λιανικής
- Fintechs προσφέρουν μέσω εφαρμογών στα κινητά τις κλασικές τραπεζικές υπηρεσίες
- Εταιρείες τεχνολογίας καταλαμβάνουν την κορυφή στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει κλάδος που να μην ανατρέπεται από την ψηφιοποίηση.
Τρομακτική είναι και η ταχύτητα με την οποία αυτό συμβαίνει.
Επιχειρηματική αναγέννηση ή «ξαφνικός θάνατος»
Και όμως, πολλές εταιρίες δυσκολεύονται να αξιολογήσουν τις νέες απειλές, αλλά και να αναγνωρίσουν τις απίστευτες ευκαιρίες που προσφέρει η νέα εποχή και οι οποίες αποτελούν κλειδί για την επιχειρηματική αναγέννηση.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Η απάντηση είναι απλή: οι επιχειρηματίες καλούνται να δουλέψουν το σενάριο του «ξαφνικού θανάτου» της εταιρείας τους. Ποιος επιχειρηματίες θα ήθελε να το κάνει αυτό; Ειδικά όταν μια τέτοια σκέψη φαντάζεται σενάριο επιστημονικής φαντασίας;
Όλοι θυμόμαστε τον Στηβ Τζομπς. Όταν ανέλαβε (για δεύτερη φορά) τα ηνία της Apple, η εταιρεία ήτανε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αυτό που την επανέφερε σε τροχιά επιτυχίας, δεν ήτανε ένας καλύτερος υπολογιστής, αλλά η εφεύρεση του iPod. Μια καινοτόμος ηλεκτρονική συσκευή, η οποία οδήγησε σε μία επιχειρηματική αναγέννηση. Τοποθέτησε την Apple σε μία εντελώς νέα αγορά και σε ένα εντελώς νέο κοινό. Αυτή η επανα-τοποθέτηση στη συνέχεια είχε ως αποτέλεσμα, η εταιρεία να επανέλθει και στον τομέα των υπολογιστών σε τροχιά επιτυχίας.
Τι έκανε η Apple στη συνέχεια; Στην κορυφή της επιτυχίας του iPod, «σκότωσε τη χρυσή χήνα», αντικαθιστώντας το με το (τελικά) ακόμη πιο πετυχημένο iPhone.
Αυτές είναι κινήσεις οι οποίες απαιτούν στρατηγικό όραμα και επιχειρηματική τόλμη.
Συνεχή καινοτομία
Το κλειδί της επιτυχίας είναι η συνεχή εξέλιξη και καινοτομία, χωρίς κανέναν δισταγμό για απαξίωση των επιτυχιών του παρελθόντος.
Όπως είχε πει ο Steve Jobs, «αν δεν το είχαμε κάνει εμείς, θα το είχε κάνει κάποιος ανταγωνιστής μας».
Σήμερα η Apple κάνει το επόμενο βήμα: έχοντας προβλέψει τον επερχόμενο κορεσμό στις πωλήσεις των κινητών, η εταιρεία επικεντρώνεται στην αύξηση των εσόδων από νέες εφαρμογές και υπηρεσίες για τις συσκευές.
Μία μεγάλη δυσκολία για τις επιχειρήσεις στο να αναγνωρίσουν απειλές και ευκαιρίες για μία επιχειρηματική αναγέννηση στην εποχή της ψηφιοποίησης αποτελεί το γεγονός ότι γι’αυτό δεν μπορούν να βασιστούν στα δικά τους τμήματα μηχανοργάνωσης, των οποίων ο ρόλος και οι αρμοδιότητες δεν είναι κατάλληλες.
Η ανάπτυξη νέων μοντέλων του επιχειρείν και μηχανοργάνωσή είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Ο «ψηφιακός μετασχηματισμός» είναι ένα θέμα το οποίο απαιτεί μία νέα προσέγγιση και ένα νέο συνδυασμό τεχνογνωσίας. Εξειδικευμένη γνώση επιχειρηματικών μοντέλων πρέπει να συνδυαστεί με τεχνογνωσία ψηφιακών εφαρμογών, ένας συνδυασμός που είναι δυσεύρετος.
Οι εταιρείες νέων τεχνολογιών διαθέτουν προφανώς το τεχνολογικό υπόβαθρο υλοποίησης νέων εφαρμογών, δεν μπορούν όμως να καλύψουν την διαμόρφωση νέων επιχειρηματικών στρατηγικών.
Η απειλή της ψηφιακής εποχής έγκειται στο ότι οι εταιρείες πολλές φορές αναγνωρίζουν νέες επιχειρηματικές εφαρμογές και ευκαιρίες όταν είναι πολύ αργά και όταν αυτές έχουν αναπτυχθεί από ανταγωνιστές. Πολλές φορές μάλιστα από νέους ανταγωνιστές που δεν προϋπήρχαν στο χώρο.
Νέοι ανταγωνιστές από το πουθενά
Πάρετε το παράδειγμα της Tesla: μια νέα εταιρεία η οποία έφερε τα πάνω κάτω στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Εμφανίστηκε με μία εντελώς νέα αντίληψη και ένα νέο πρότυπο για το αυτοκίνητο.
Οι μεγάλοι, εδραιωμένοι παίκτες υποτίμησαν τον φαινομενικό «νάνο» και του άφησαν το χρόνο και το χώρο να πετύχει ένα τεχνολογικό προβάδισμα, το οποίο σήμερα δεν μπορούν να καλύψουν.
Ενώ από άποψη αριθμού αυτοκινήτων που παράγει συνεχίζει να είναι μια μικρή εταιρεία, σε σύγκριση με τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, η Tesla στο χρηματιστήριο αξίζει όσο η Mercedes, Volkswagen και BMW όλες μαζί.
Οι παλιοί παίκτες είχαν μια τελευταία ελπίδα ότι η Tesla θα αποτύγχανε στην εξέλιξη της ως εταιρεία μαζικής παραγωγής, αλλά και πάλι έπεσαν έξω.
Η στρατηγική αναθεώρηση στην ψηφιακή εποχή πρέπει είναι ριζοσπαστική.
Οι εταιρείες καλούνται να απαξιώσουν όλα αυτά για τα οποία ήτανε υπερήφανες μέχρι σήμερα.
Και όπως είπε ο Steve jobs, αν δεν τον κάνουν οι ίδιες, θα το κάνουν οι ανταγωνιστές τους.
Για την μετεξέλιξη του επιχειρηματικού τους μοντέλου οι εταιρείες χρειάζονται εξωτερική βοήθεια, κυρίως για δύο λόγους:
- Η διαδικασία στρατηγικής ανασκόπησης και αναθεώρησης πρέπει να γίνει από ειδικούς που δεν είναι εγκλωβισμένοι στην ιστορία τις εταιρείας και να μην έχουν προσωπική «φόρτιση» με το παρελθόν.
- Απαιτείται εξειδικευμένη τεχνογνωσία στον τομέα των νέων τεχνολογιών, που πολύ πιθανόν η εταιρεία σήμερα δεν διαθέτει
Ο Στηβ Τζομπς όχι μόνο διασφάλισε την ανάκαμψη της Apple, αλλά την οδήγησε στην παγκόσμια κορυφή, όταν επέστρεψε μετά από 10 χρόνια απουσίας του. Είχε πια την ελευθερία, αλλά και την ωριμότητα να ανατρέψει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα τα κακώς κείμενα. Λειτούργησε στην ουσία ως εξωτερικός παράγοντας για την ανατροπή.
Το σωστό timing
Η κατάλληλη στιγμή για την αναγέννηση της εταιρείας είναι όταν είναι ακόμη σε πετυχημένη πορεία και όχι από θέση απελπισίας.
Το πρώτο βήμα είναι η παραδοχή ότι η ψηφιακή εποχή πιθανότατα θα απειλήσει την επιβίωση της εταιρείας σας πολύ πιο σύντομα απ´ότι θέλετε να φαντάζεστε.
Τα καλά νέα όμως είναι ότι η ψηφιοποίηση μπορεί – υπό προϋποθέσεις – να δημιουργήσει απίστευτες ευκαιρίες για το μέλλον της εταιρείας σας
